Handelsoorlog of spierballentaal?

Komt er een nieuwe beurscorrectie? Dit is momenteel de meest gestelde vraag. En dat is niet voor niets. De spanning op de financiële markten groeit momenteel. Beleggers zijn voornamelijk angstig voor oplopende spanningen tussen de Verenigde Staten en China. Komt er een handelsoorlog of blijf het bij spierballentaal tussen de VS en China?

De Amerikaanse president Donald Trump heeft tijdens de verkiezingscampagne harde taal gebezigd richting naties die volgens hem ervoor hebben gezorgd dat veel werkgelegenheid in de VS verloren is gegaan. Het is inmiddels niet vreemd dat hij de aanval richting China heeft gekozen. Gaat hij een handelsoorlog starten of blijft het bij spierballentaal? Enkele weken geleden heeft hij een heffing van 25% ingevoerd op de import van staal en 10% voor aluminium. Ook staan er op het moment van schrijven 1300 Chinese producten op een nieuwe lijst met extra invoerheffingen. Deze producten worden jaarlijks voor een gezamenlijke waarde van 50 miljard dollar in de VS verkocht. Trump opperde zelfs dat dit bedrag naar 100 miljard dollar zou moeten groeien. Pas op 15 mei wordt een publieke hoorzitting gehouden voor besluitvorming van het voornemen.

Producten Swing States dupe

China heeft op haar beurt tegenmaatregelen aangekondigd. Het land is van plan om voor 50 miljard aan producten te gaan belasten met 25%. Onder de 106 Amerikaanse producten bevinden zich natuurlijk vliegtuigen, auto’s, chemicaliën maar ook de belangrijke sojabonen. Van de 106 producten worden, afgezien van de meest in het oog springende producten als vliegtuigen, auto’s en chemicaliën, de meeste producten gemaakt in Amerikaanse ‘Swing States’. Dit zijn staten waar tijdens Amerikaanse verkiezingen veel zetels te halen zijn voor zowel Democratische als Republikeinse kandidaten. Op deze wijze toont China subtiel aan, dat zij klaar is om de strijd slim te spelen. In november dit jaar vinden er immers ‘Midterm Elections’ plaats. Er is de Republikeinen en Trump alles aan gelegen om de meerderheid in Senaat en Congres te behouden.

Inleiding tot onderhandelingen

Welke oorlogstaal er ook gebezigd wordt, op de staalheffingen na is niets nog zeker. In de VS vangt pas op 15 mei een hoorzitting in het Congres aan om de maatregelen te bespreken. Volgens verschillende experts is dit mediageweld slechts een naar voorspel voor mogelijke onderhandelingen tussen beide naties. Wie de geschiedenis van Donald Trump kent, weet dat het altijd zijn tactiek is geweest om eerst hard te brullen alvorens de onderhandelingstafel te betreden met als doel om een deal te sluiten.

Economische schade beperkt

Dit is redelijk onvoorspelbaar. Wat we kunnen doen is bekijken welke schade de economieën van beide grootmachten oplopen. Die valt best mee. Analisten hebben becijferd dat bij een totale oorlog met heftigere maatregelen dan nu worden voorgesteld, de Amerikaanse economie het meest heeft te lijden. Het gaat dan om een te verwachten schade van 1.000 miljard dollar aan de economie. Deze schade kan echter worden uitgesmeerd tot 2023. In procenten van economische groei is dit cumulatief 6%. Voordeel voor de Centrale Bankiers is dat de Amerikaanse inflatie stijgt en naar verwachting de Amerikaanse dollar in waarde zal dalen. Dit is positief nieuws voor de afbouw van de enorme schuldenberg waar Amerika onder gebukt gaat.

VS grootste slachtoffer

Het is opvallend om de te zien dat de VS zelf het grootste slachtoffer lijkt te gaan worden van een handelsoorlog. Voor China valt de schade namelijk mee. Zoveel staal wordt niet geëxporteerd naar de VS. Berekend is dat tot aan 2023 de cumulatieve schade aan de Chinese economie slechts 1,6% bedraagt. Voor Europa wordt over al die jaren de groei met 1,7% gedrukt. We spreken hier van een schade van enkele tienden per jaar. Voordeel voor China en Europa is dat er ook positieve gevolgen zijn. Veel Amerikaanse producten vinden hun weg naar China, terwijl de Europese variant een betere kwaliteit kent. Dit kan leiden tot een hechtere band tussen beide economische machten. China heeft als voordeel dat zij nog meer in haar rol kan groeien van economische grootmacht waar zaken mee kunnen worden gedaan.

De Amerikaanse staalsector mag dan een vreugdedans doen. Het Amerikaanse bedrijfsleven zal lijden onder handelsbeperkende maatregelen. Van brandstof, een diversiteit aan industriële producten zoals de vliegtuig-, motor- en auto-industrie, fabrikanten van elektrische apparaten, textiel, rubber en plastic geldt dat China de grootste afzetmarkt is en doorgang van maatregelen de VS dus minder concurrerend maken.

De gemoederen bedaren

Het laatste nieuws is dat beide kanten een conflict tegenspreken. De Chinese autoriteiten gaan in ieder geval een klacht indienen bij de Wereldhandelsorganisatie. Tevens heeft de Chinese Minister van Financiën aangegeven dat het land geen plannen heeft om het beleid ten aanzien van overheidsobligaties aan te passen. China is ’s werelds grootste belegger in Amerikaans staatspapier. Een aanpassing van dit beleid kan onwenselijke gevolgen hebben voor de rente- en de financiële markten.

No ‘full blown war’

De markten blijven onrustig op het nieuws rondom de handelsoorlog. Zolang de uitkomst ongewis is, zal de onrust aanhouden. En de eerste ervaringen met Donald Trump tonen aan dat het gehalte onvoorspelbaarheid groot is. Als we de geschiedenisboeken erop naslaan, komen we weinig grote spraakmakende en langdurige handelsoorlogen tegen. Dit is waarschijnlijk niet zomaar. Van minder handel wordt niemand beter. Zeker als we berekenen dat vooral Amerika in economisch opzicht slachtoffer lijkt te worden van een daadwerkelijk conflict. We gaan er vooralsnog vanuit dat het mee zal vallen.